Yunan Mitolojisi 101: Oniki Olimposlular

Bildiğiniz gibi mitoloji, bir din veya bir halkın kültüründe tanrılar, kahramanlar, evren ve insanın yaratılışına dair tüm sözlü ve yazılı efsane birikiminin ve bu efsanelerin doğuşlarını, anlamlarını yorumlayıp, inceleyen ve sınıflandıran çalışmalar bütünüdür.

Yunan mitolojisi ise, Yunan tanrıları, tanrıçaları ve kahramanları hakkındaki hikâyelerden oluşan sözlü edebiyatla yaratılmış ve yaygınlaşmış bir mitolojidir.

Genel olarak Yunan mitolojisi, Yakın Doğu ve birçok Avrupa mitolojosini etkilemiştir. Yunan Tanrılarının her biri Romalılar tarafından kabul görmüş ve farklı isimler kullanılmıştır. Roma mitolojisi nerdeyse tamamen Yunan mitolojisini baz almıştır. Yunan mitolojisindeki efsanelerde çoğu eski Yunan tanrıları insan şeklindedir.

Yahudilikteki Oniki İsrail kabilesi, Hristiyanlıktaki İsa'ın 12 Havarisi, Alevilikteki Oniki İmam gibi bir çok mitte karşımıza çıkan 12 sayısı, Yunan Mitolojisi’nde de tanrıların sayısı olarak karşımıza çıkıyor.

Yunan Mitolojisi’nde, seçilmiş 12 tanrı (5 kadın ve 7 erkekten oluşur) Olimpos Dağı'nda oturur. Bu yüzden de adları Oniki Olimposlular ya da sadece Olimposlular’dır (Olimpiyan). Bunlar, Dünya'nın yöneticileri olan tanrılar grubudur. Kendilerinden önceki tanrı grubu olan Titanları, Titanlar Savaşı’nda yenerek yönetimi ele geçirmişlerdir. "Tanrıların Kralı" sıfatıyla Zeus, Olimposluların lideridir. Kraliçe sıfatı ise, Zeus'un eşi Hera'ya aittir. Olimpos adı Yunanistan'ın en yüksek dağı olan Olimpos Dağı'ndan gelir. Tanrıların dağın zirvesinde bulutların arasında sarayları olduğuna inanılır. Hades'in yeraltında, Poseidon'un denizin altında olmak üzere Olimpos dışında da sarayları vardır. Ayrıca Demeter ve Hestia örneklerinde olduğu gibi tanrılar isterlerse Olimpos'tan tamamiyle ayrılabilirler ya da Herkül gibi yeni tanrılar ya da Ganymedes gibi ölümlülerde Olimpos'a kabul edilebilir.

Olimpos tanrıları başlıca iki gruba ayrılır. Birinci kuşak denilen ilk doğanlar, Titan soyundan gelir. İkinci kuşak tabir edilen sonradan doğanlarsa tamamiyle baş tanrı Zeus'un çocuklarıdır. Bu durum yalnız iki istisnası vardır. Kimi kaynaklar, Afrodit'in, Titan Kronos'un babası Uranos'un denize düşen cinsel organından doğduğunu, Titan soyundan geldiğini öne sürer. Diğeri de Hephaistos'tur; bazılarına göre tanrıça Hera, Hephaistos'u tek başına doğurmuştur.

Oniki Olimposlu, kimi kaynaklarda farklı farklı gözükür. Aşağıdaki listede asıl olan 11 tanrı ve 12. tanrı olarak adları geçen tanrılar yer almaktadır;

-          Zeus / Jüpiter                   : Gökyüzü ve Yağmur Tanrısı – Baş Tanrı

-          Poseidon / Neptün        : Deniz Tanrısı – Zeus’un Erkek Kardeşi

-          Hera / Juno                       : Evlilik ve Kadın Tanrısı – Zeus’un Karısı

-          Afrodit / Venüs                : Aşk ve Sevgi Tanrısı - Zeus’un Çocuğu

-          Athena / Minerva          : Bilgelik Tanrısı – Zeus’un Çocuğu

-          Ares / Mars                       : Savaş Tanrısı – Zeus ile Hera’nın Oğlu

-          Apollon / Apollon          : Sanat ve Kehanet Tanrısı - Zeus’un Çocuğu

-          Artemis / Diana              : Avcılık ve Kırsat Hayat Tanrısı - Zeus’un Çocuğu

-          Hephaistos / Vulcan     : Ateş Tanrısı – Hera’nın Oğlu

-          Hermes / Merkür           : Tanrıların Habercisi ve Ticaret Tanrısı - Zeus’un Çocuğu

-          Dionysos / Bakküs         : Üzüm, Şarap, Eğlence Tanrısı

12. Tanrı olarak adları geçenler:

-          Hades / Pluto                   : Yeraltı Tanrısı – Zeus’un Erkek Kardeşi

-          Demeter / Ceres             : Tahıl ve Toprak Tanrısı

-          Hestia / Vesta                  : Aile Tanrısı – Zeus’un Kız Kardeşi

* İtalik yazılanlar Yunan Tanrılarının, Roma Mitolojisi’ndeki adlarıdır.